W dzisiejszym złożonym świecie biznesu, utrzymanie efektywnego funkcjonowania przedsiębiorstwa wymaga nie tylko świetnego produktu czy usługi, ale również dobrze zorganizowanej struktury i procesów. Pojęcie, które w tym kontekście nabiera ogromnego znaczenia, to ład organizacyjny. Jest to kluczowa koncepcja, która wpływa na wszystkie aspekty działalności przedsiębiorstwa. Dostosowanie ładu organizacyjnego firmy i wdrożenie strategii odpowiedzialnego biznesu (CSR) jako elementu kompleksowej strategii rozwoju firmy jest więc podstawowym wyzwaniem stojącym przed polskimi firmami w tym zakresie.
W tym artykule przyjrzymy się, czym jest ład organizacyjny oraz dlaczego stanowi on nieodzowny element zdrowego funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Co to jest ład organizacyjny? Definicja i istota ładu organizacyjnego.
Rozważając istotne obszary funkcjonowania przedsiębiorstwa, warto rozpocząć od przeglądu koncepcji ładu organizacyjnego, nazywanego również ładem korporacyjnym lub nadzorem korporacyjnym. Według definicji zawartej w normie PN-EN ISO 26000:2021-04 ład organizacyjny stanowi szeroko pojęty system, umożliwiający wdrażanie decyzji i realizowanie celów danego przedsiębiorstwa.
Ład organizacyjny składa się z formalnych mechanizmów zarządzania, opartych na strukturze organizacyjnej i procesach wewnętrznych, a także z nieformalnych mechanizmów związanych z kulturą wewnętrzną i wyznawanymi wartościami. Te drugie często wywodzą się z aktywności liderów organizacji, co w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw oznacza zazwyczaj ich właścicieli lub zarząd.
Ład organizacyjny to fundament funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa, stanowiący ramy działań wewnętrznych i relacji firmy z otoczeniem. Wewnętrzny system zarządzania obejmuje model biznesowy, misję, wizję, wartości, polityki, procedury oraz systemy kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem.
Dlaczego ład organizacyjny jest tak istotny?
Każde przedsiębiorstwo staje w obliczu różnorodnych wyzwań, w tym sytuacji kryzysowych. W takich momentach, aby utrzymać stabilność i wyniki firmy, niezbędne są odpowiednie procedury oparte na strukturze ładu organizacyjnego.
Dobrze zorganizowany ład organizacyjny jest kluczowym czynnikiem w skutecznym osiąganiu celów zarządu czy właścicieli przedsiębiorstwa, jednocześnie tworząc odpowiedzialne miejsce pracy. To fundament budujący wiarygodność i renomę firmy, równoważący interesy przedsiębiorstwa oraz jego otoczenia – udziałowców, klientów, dostawców, instytucji finansowych, administracji rządowej i samorządowej oraz społeczności lokalnych.
Przejrzystość ładu organizacyjnego świadczy o dojrzałości przedsiębiorstwa i dobrych relacjach z otoczeniem, co kształtuje partnerskie relacje, minimalizuje ryzyko i przyczynia się do długofalowej stabilności firmy. Dodatkowe korzyści to zwiększona efektywność finansowa, lepsze wykorzystanie zasobów (surowców i kapitału ludzkiego) i większa odporność na zmienne warunki zewnętrzne. Uporządkowane procesy kształtują również przyjazną kulturę organizacyjną, motywują pracowników i sprzyjają współdzieleniu wartości oraz misji firmy.
Czy istnieje wzorcowy model ładu organizacyjnego? – Zróżnicowanie systemów organizacyjnych w przedsiębiorstwach
Systemy organizacyjne w firmach są wyjątkowo zróżnicowane i uzależnione od wielu czynników, takich jak skala firmy, otoczenie ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Nie istnieje jeden uniwersalny wzorzec ładu organizacyjnego, gwarantujący sukces finansowy. Przedsiębiorstwa muszą ciągle dostosowywać swoje mechanizmy działania do zmieniających się warunków, aby skutecznie reagować na nowe wyzwania. Stopień trudności, z jakim przedsiębiorstwa wprowadzają skuteczne zarządzanie, nadzór oraz integrację aspektów zrównoważonego rozwoju, jest proporcjonalny do złożoności zadań, które stoją przed nimi.
Dostosowanie ładu organizacyjnego firmy oraz wdrożenie strategii odpowiedzialnego biznesu (CSR) jest elementem kompleksowej strategii rozwoju firmy. Ład organizacyjny stał się podstawowym wyzwaniem stojącym przed polskimi firmami,
Transformacja cyfrowa – klucz do doskonałego ładu organizacyjnego?
Transformacja cyfrowa przedsiębiorstwa może okazać się nieocenionym wsparciem w procesie zmiany i stałym doskonaleniu ładu organizacyjnego. Poprzez rozwijanie i integrowanie technologii we wszystkich obszarach działalności, przedsiębiorstwo może osiągnąć pożądane cele. Dostępne na rynku technologiczne rozwiązania wspierają kontrolę nad procesami, pomagają w zarządzaniu zmianami kultury organizacyjnej oraz w efektywnej współpracy z partnerami, klientami i pracownikami.
Ład organizacyjny a polityka i strategia CSR w przedsiębiorstwie
Etyczne i zgodne z prawem działania firmy mogą skutkować wzrostem zysków poprzez zwiększoną sprzedaż, ekspansję na nowe rynki zbytu, redukcję rotacji pracowników i kosztów operacyjnych itd. Jednak bez zbudowania odpowiedniego ładu organizacyjnego nie jest możliwe skuteczne wdrożenie polityki czy strategii CSR w przedsiębiorstwie.
W oparciu o normę ISO 26000, ład organizacyjny ukierunkowany na wdrażanie zasad CSR powinien obejmować aspekty takie jak:
- rozliczalność (szczególnie kierownictwa);
- przejrzystość;
- etyczne postępowanie;
- szacunek dla interesariuszy;
- przestrzeganie przepisów prawa, norm międzynarodowych i praw człowieka.
Efektywny i nakierowany na zrównoważony rozwój ład organizacyjny przedsiębiorstwa przenika wszystkie dziedziny jego działalności, a nie ogranicza się jedynie do kierownictwa i procesu podejmowania decyzji. Jest on integralnym elementem kultury organizacyjnej, wspierającym rozwój firmy w duchu odpowiedzialności społecznej. W kontekście tego celu, kluczowe jest zapewnienie zrozumienia i praktykowania zasad działania oraz wartości charakteryzujących odpowiedzialną firmę, przez pracowników i zewnętrznych interesariuszy. Etyczne wytyczne prowadzenia działalności przedsiębiorstwa powinny być obecne zarówno w formalnych dokumentach, takich jak misja i wizja firmy, jak i w codziennym ich wdrażaniu i rozpowszechnianiu.
Podsumowanie – czym jest ład organizacyjny
Ład organizacyjny to harmonijne układanie struktur, procesów, relacji i zasad wewnątrz przedsiębiorstwa. To kompleksowy plan, który określa, jak działać, aby osiągnąć cele organizacyjne w sposób skuteczny i efektywny. Jest to swojego rodzaju mapa, która ukierunkowuje każdego pracownika na właściwą ścieżkę działania.
Przejrzystość ładu organizacyjnego świadczy o dojrzałości przedsiębiorstwa i dobrych relacjach z otoczeniem, co wpływa pozytywnie na kształtowanie partnerskich relacji oraz przyczynia się do budowania długofalowej stabilności firmy. Uporządkowane procesy kształtują również przyjazną kulturę organizacyjną, motywują pracowników i sprzyjają współdzieleniu wartości oraz misji firmy.
Nie istnieje jeden uniwersalny wzorzec ładu organizacyjnego, który gwarantowałby każdej firmie sukces finansowy. Przedsiębiorstwa muszą ciągle dostosowywać swoje mechanizmy działania do zmieniających się warunków, aby skutecznie reagować na nowe wyzwania. Wdrożenie strategii odpowiedzialnego biznesu (CSR), w tym dostosowanie ładu organizacyjnego firmy stanowi znaczący element kompleksowej strategii rozwoju firmy.
Jak możemy pomóc jako Fundacja IPS?
Fundacja IPS wspiera polskie małe i średnie przedsiębiorstwa poprzez promowanie postawy społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz udostępnianie niezbędnej wiedzy dotyczącej wdrażania praktyk CSR.
Dzięki współpracy z wieloma ekspertami, przedsiębiorcami, naukowcami oraz przedstawicielami trzeciego sektora, opracowaliśmy darmową publikację, która stanowi nieoceniony przewodnik w procesie kształtowania odpowiedzialnego zarządzania przedsiębiorstwem w sektorze MŚP.
Masz pytania? Napisz na csr@fips.pl
Sfinansowano ze środków @narodowyinstytutwolnosci w ramach #NOWEFIO @Komitet do spraw Pożytku Publicznego
