Ład organizacyjny to pojęcie, które w ostatnich latach stało się centralnym punktem zainteresowania w świecie biznesu. Nie jest to jednak jedynie kolejny modny termin czy biurokratyczna formalność. To fundament funkcjonowania przedsiębiorstwa, który odgrywa kluczową rolę w jego rozwoju, społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz długoterminowej stabilności. Jest to kluczowa koncepcja, która kształtuje sposób, w jaki firmy działają i wpływają na otaczający je świat. Jest to zrozumienie, że odpowiedzialność przedsiębiorstwa wykracza daleko poza ekonomiczny zysk, a przestrzeganie pewnych wartości i norm etycznych stanowi fundament sukcesu biznesowego. W tym kontekście, dobre praktyki odgrywają kluczową rolę w budowaniu i utrzymaniu ładu organizacyjnego.
Dostosowanie ładu organizacyjnego firmy i wdrożenie strategii odpowiedzialnego biznesu (CSR) jako elementu kompleksowej strategii rozwoju firmy jest więc podstawowym wyzwaniem stojącym przed polskimi firmami w tym zakresie.
W poniższym artykule przyjrzymy się, dlaczego ład organizacyjny jest tak ważny dla firm, jakie jest jego znaczenie, a także przedstawimy dobre praktyki związane z ładem organizacyjnym oraz jaką rolę odgrywają przedsiębiorstwa w jego budowaniu.
Co to jest ład organizacyjny?
Zanim zagłębimy się w rolę dobrych praktyk, zastanówmy się, czym dokładnie jest ład organizacyjny. To kompleksowy system zarządzania, który obejmuje zarówno formalne struktury i procedury, jak i kulturę wewnętrzną i wyznawane wartości. Ład organizacyjny definiuje, jak firma podejmuje decyzje, realizuje cele, zarządza zasobami i relacjami ze wszystkimi interesariuszami. W momencie kryzysu ład organizacyjny jest nieoceniony. Dzięki odpowiednim strukturom i procedurom firma może utrzymać stabilność i efektywnie reagować na wyzwania.
Fundamentem ładu organizacyjnego jest system zarządzania, który obejmuje model biznesowy, misję, wizję, wartości, polityki i procedury. To kompleksowy system, który nie tylko pomaga w realizacji celów zarządu lub właścicieli, ale także tworzy odpowiedzialne miejsce pracy.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o ładzie organizacyjnym przejdź do artykułu: „Co to jest ład organizacyjny? Ład organizacyjny a budowanie odpowiedzialnej firmy”.
Dobre praktyki a ład organizacyjny
Dobre praktyki w kontekście ładu organizacyjnego odnoszą się do sposobu, w jaki przedsiębiorstwa realizują swoje cele i odpowiadają na wyzwania otoczenia. Obejmują one szeroki zakres działań, które wpływają na jakość relacji firmy z pracownikami, klientami, dostawcami, społecznością lokalną i środowiskiem naturalnym.
Poniżej przedstawiamy 10 przykładów dobrych praktyk:
- Szkolenia pracowników w zakresie zapobiegania konfliktom interesów oraz przestrzegania zasad pracy i przepisów antykorupcyjnych.
- Wprowadzanie wewnętrznych kodeksów zasad, np. kodeksu etyki/kodeksu postępowania, celem kształtowania transparentnych, przyjaznych dla interesariuszy i zgodnych z prawem zasad prowadzenia biznesu.
- Usprawnianie systemu zarządzania ładem organizacyjnym poprzez włączanie elementów transformacji cyfrowej.
- Wdrażanie systemów oceny dostawców (np. w formie ankiety czy kwestionariusza) w celu weryfikacji pod kątem kryteriów społecznych i środowiskowych.
- Wdrażanie przejrzystych procedur i mechanizmów do monitorowania zgodności z przyjętymi zasadami i obowiązującymi regulacjami prawnymi.
- Przeprowadzanie testów wiedzy z zasad zgodności (compliance) i etyki biznesu oraz włączanie ich wyników w systemy oceny pracowniczej.
- Prowadzenie regularnego dialogu z interesariuszami w celu poznania ich oczekiwań względem firmy, oceny prowadzonych przez nią działań i uwzględnienia ich opinii w analizie strategicznej przedsiębiorstwa (zawierającej również ocenę jego wpływu społecznego i środowiskowego).
- Nagradzanie pracowników dochowujących należytej staranności.
- Cykliczne ujawnianie informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem.
- Wykorzystanie narzędzi do analizy danych rynkowych, takich jak badania ilościowe i jakościowe, w celu lepszego zrozumienia potrzeb i preferencji konsumentów i dostosowania strategii do ich oczekiwań.
Rola przedsiębiorstw w budowaniu ładu organizacyjnego
Przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w budowaniu ładu organizacyjnego nie tylko we własnym interesie, ale także dla dobra społeczeństwa i środowiska. Mają one wpływ na to, jak kształtuje się kultura organizacyjna, jakie wartości są promowane i jakie cele są realizowane.
Poniżej przedstawiamy szereg zasad, którymi powinny się kierować przedsiębiorstwa podczas budowania ładu organizacyjnego:
- Przestrzeganie przepisów i standardów
Pierwszym ważnym krokiem w budowaniu ładu organizacyjnego jest przestrzeganie przepisów prawa oraz międzynarodowych standardów w całym łańcuchu wartości przedsiębiorstwa. To gwarantuje, że firma działa zgodnie z obowiązującymi normami i minimalizuje ryzyko prawne.
- Analiza ryzyka i ochrona otoczenia
Przedsiębiorstwa powinny przeprowadzać analizy ryzyka i ocenę wpływu swojej działalności na otoczenie. Dzięki temu mogą przeciwdziałać korupcji, przemocy i konfliktom, chroniąc jednocześnie swoją reputację.
- Wdrożenie efektywnych procedur i polityk
Efektywny ład organizacyjny opiera się na zrozumiałych i przejrzystych procedurach i politykach we wszystkich obszarach działalności przedsiębiorstwa. Dotyczy to zarówno działań w obszarze HR, zakupów, sprzedaży, jak i zgodności (compliance). Pozwala to na efektywne zarządzanie, nadzór oraz integrację kwestii związanych z zrównoważonym rozwojem.
- Przeciwdziałanie negatywnym skutkom działalności przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa mają moralny obowiązek przeciwdziałać negatywnym skutkom swojej działalności na gospodarkę, środowisko i ludzi. To wymaga podejmowania działań zmierzających do minimalizacji wpływu na środowisko naturalne i społeczność.
- Budowanie przejrzystości zarządczej i finansowej firmy
Przejrzystość zarządcza i finansowa jest kluczowa dla budowania zaufania wśród interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych. Przedsiębiorstwa powinny dążyć do otwartości w raportowaniu zarówno swoich wyników finansowych, jak i procesów zarządczych. To pomaga w unikaniu podejrzeń o nieuczciwe praktyki i sprzyja rozwojowi zdrowej relacji z inwestorami, klientami i pracownikami.
- Tworzenie dojrzałej kultury organizacyjnej
Kultura organizacyjna jest fundamentem ładu organizacyjnego. Przedsiębiorstwa muszą promować wartości takie jak zaufanie, szacunek, uczciwość i współpraca. Tworzenie dojrzałej kultury organizacyjnej przekłada się na zmotywowanych pracowników, lojalność oraz zdolność do efektywnej reakcji na zmiany.
- Promowanie odpowiedzialnych i etycznych postaw w biznesie w całym łańcuchu wartości
Przedsiębiorstwa mają moralny obowiązek promować odpowiedzialne i etyczne postawy w swojej działalności. To obejmuje zarówno zachowania pracowników, jak i partnerów biznesowych. Firmy, które działają zgodnie z zasadami CSR, przeciwdziałają korupcji i dbają o etyczność, budują pozytywną reputację i przyciągają klientów oraz inwestorów.
- Współpraca międzysektorowa na rzecz przeciwdziałania nadużyciom
Współpraca międzysektorowa jest kluczowa w przeciwdziałaniu nadużyciom. Przedsiębiorstwa mogą współdziałać z rządami, organizacjami pozarządowymi i innymi firmami, aby rozpoznawać i reagować na przypadki nadużyć. Działania te przyczyniają się do zwiększenia integralności i odpowiedzialności w biznesie.
- Budowanie systemu zarządzania odpornego na ryzyka i maksymalizującego szanse wynikające ze zrównoważonego rozwoju
Przedsiębiorstwa powinny tworzyć systemy zarządzania, które są elastyczne i odporne na ryzyka, a jednocześnie wykorzystują szanse wynikające ze zrównoważonego rozwoju. To pozwala na skuteczną adaptację do zmieniającego się otoczenia biznesowego i ekologicznego.
- Kształtowanie pozytywnych relacji z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa mają różne grupy interesariuszy, w tym klientów, pracowników, dostawców i społeczność lokalną. Budowanie pozytywnych relacji z nimi jest kluczowe. Tworzy to korzystne warunki do rozwoju biznesu i wzmacnia zaufanie.
- Wzmacnianie świadomości znaczenia zrównoważonego rozwoju i CSR wśród wszystkich interesariuszy, w tym pracowników
Świadomość znaczenia zrównoważonego rozwoju i CSR jest niezwykle istotna, zarówno wewnętrznie, jak i na zewnątrz przedsiębiorstwa. Firmy powinny angażować swoich pracowników i interesariuszy w edukację oraz działania związane z zrównoważonym rozwojem, co przyczynia się do budowy bardziej zaangażowanych społeczności i bardziej odpowiedzialnych przedsiębiorstw.
Podsumowanie na temat roli przedsiębiorstw w budowaniu ładu organizacyjnego
Ład organizacyjny to kompleksowy system zarządzania, obejmujący zarówno formalne struktury i procedury, jak i kulturę wewnętrzną oraz wyznawane wartości. To tożsamość firmy, która kształtuje sposób podejmowania decyzji, realizowania celów i zarządzania relacjami ze wszystkimi interesariuszami. W momencie kryzysu, ład organizacyjny staje się niezastąpiony, pomagając utrzymać stabilność i skutecznie reagować na wyzwania.
Dobre praktyki w kontekście ładu organizacyjnego obejmują szeroki zakres działań, które wpływają na jakość relacji firmy z pracownikami, klientami, dostawcami, społecznością lokalną i środowiskiem naturalnym. Są to działania, które promują odpowiedzialność, etykę i zgodność z prawem. Przykłady takich praktyk obejmują szkolenia pracowników w zakresie etyki i przeciwdziałania korupcji, tworzenie przejrzystych procedur i monitorowanie zgodności z nimi, a także współpracę międzysektorową w celu przeciwdziałania nadużyciom.
Rola przedsiębiorstw w budowaniu ładu organizacyjnego jest nie do przecenienia. Mają one wpływ na kształtowanie kultury organizacyjnej, promowanie wartości i cele, a także na ochronę środowiska i społeczności. Przedsiębiorstwa, które przestrzegają przepisów, promują etyczne postawy i współpracują z interesariuszami, budują nie tylko swoją reputację, ale także przyczyniają się do tworzenia lepszego, bardziej zrównoważonego świata. Wzmacnianie świadomości znaczenia zrównoważonego rozwoju i CSR jest kluczowym krokiem w tej kierunku, angażując pracowników i interesariuszy w budowę bardziej odpowiedzialnych społeczności i przedsiębiorstw.
IPS wspiera polskie firmy z sektora MŚP
Fundacja IPS w ramach programu Przedsiębiorca Społecznie Odpowiedzialny, koncentruje się na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw poprzez promowanie postawy społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz udostępnianie niezbędnej wiedzy dotyczącej implementacji praktyk CSR.
Zapisz się na nasz newsletter, a jako prezent powitalny, prześlemy na wskazanego maila naszą autorską publikację “Rola MŚP w budowaniu odpowiedzialnego biznesu w Polsce”.
Masz pytania? Napisz na csr@fips.pl
Sfinansowano ze środków @narodowyinstytutwolnosci w ramach #NOWEFIO @Komitet do spraw Pożytku Publicznego
