W dzisiejszym dynamicznym świecie biznesu, kwestie związane z ładem organizacyjnym nabierają coraz większego znaczenia dla polskich przedsiębiorstw. Ład organizacyjny to zbiór wartości, zasad i procedur, które regulują sposób funkcjonowania firmy, a także jej relacje z pracownikami, klientami, dostawcami i otoczeniem społecznym. Choć już dekadę temu znaczący odsetek firm działających w sektorze MŚP w Polsce deklarował posiadanie misji, wizji, wartości lub kodeksu etycznego, które miały być znane wszystkim pracownikom, często okazywało się, że te deklaracje pozostawały na poziomie nieformalnym.
W tym artykule przyjrzymy się, jak kwestie ładu organizacyjnego wyglądają obecnie w polskich przedsiębiorstwach oraz jakie wyzwania stoją przed polskimi przedsiębiorstwami.
Czym jest ład organizacyjny i dlaczego jest tak istotny?
Ład organizacyjny stanowi podstawę skutecznego działania każdego przedsiębiorstwa. To kompleksowy system zarządzania, który umożliwia realizację celów i podejmowanie decyzji. W skrócie, to struktura, procesy oraz wartości, które kształtują działania wewnętrzne firmy i jej relacje z otoczeniem.
Każde przedsiębiorstwo napotyka na wyzwania, w tym kryzysy. W takich momentach ład organizacyjny to niezastąpiony przewodnik. Dzięki odpowiednim procedurom i strukturze, firma utrzymuje stabilność i skutecznie reaguje na trudności.
Fundamentem ładu organizacyjnego jest system zarządzania, obejmujący model biznesowy, misję, wizję, wartości, polityki oraz procedury. To kompleksowa sieć, która nie tylko pomaga osiągnąć cele zarządu czy właścicieli, ale także tworzy odpowiedzialne miejsce pracy.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o ładzie organizacyjnym przejdź do artykułu: „Co to jest ład organizacyjny? Ład organizacyjny a budowanie odpowiedzialnej firmy”.
Ład organizacyjny w polskich MŚP
Choć już dekadę temu znaczący odsetek firm działających w sektorze MŚP w Polsce deklarował posiadanie misji, wizji, wartości lub kodeksu etycznego, które miały być znane wszystkim pracownikom (od 59% do 80% w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i polityki), często okazywało się, że te deklaracje pozostawały na poziomie nieformalnym. Rzeczywistość była odbiciem troski o te aspekty, jednak ich niepełne wdrożenie pozostawiało wiele do życzenia.
Dane wykazują, że jedynie niewielki odsetek polskich MŚP posiadał spisaną misję, wizję czy wartości. W mikroprzedsiębiorstwach zaledwie 16%, w małych firmach 31%, a w średnich przedsiębiorstwach 42% posiadało spisaną misję firmy. Podobne wyzwania dotyczyły wizji i wartości. Treści zawarte w tych dokumentach najczęściej skupiały się na relacjach z klientami, pracownikami oraz organizacją pracy (od 40% do 65% badanych firm). Natomiast wartości związane ze środowiskiem naturalnym (od 28% do 51%) czy lokalnym zaangażowaniem (od 20% do 38%) były znacznie rzadziej deklarowane.
Mimo że polskie MŚP intuicyjnie zdają sobie sprawę z roli wartości i odpowiedzialności w prowadzeniu działalności gospodarczej, często wyzwanie leży w ich skompletowaniu, spisaniu i systematycznym wdrożeniu. Pomimo wewnętrznej świadomości, wiele firm podchodzi do tych aspektów w sposób nieusystematyzowany, co może prowadzić do niewłaściwego interpretowania i realizowania założeń etycznych czy zrównoważonego rozwoju.
Znaczenie wartości, misji i wizji dla firm nieustannie rośnie, a świadomość tego faktu w polskich MŚP jest widoczna. Wpływają na to zarówno globalne trendy, jak i rosnąca świadomość społeczna. Kluczowe jest jednak przejście od deklaracji do działania, od intuicji do konkretnego wdrożenia. Tworzenie formalnych dokumentów i systematyczne ich wdrażanie to kluczowe kroki ku budowaniu solidnej podstawy etycznej i strategicznej dla przyszłego rozwoju przedsiębiorstwa. Tylko w ten sposób można osiągnąć pełne zaangażowanie w kwestie ładu organizacyjnego i budować długofalowy sukces biznesowy.
Ład organizacyjny a CSR
Etyczne oraz zgodne z prawem praktyki w firmie to nie tylko moralny obowiązek, ale także potencjalny wzrost zysków poprzez zwiększoną sprzedaż, ekspansję na nowe rynki, redukcję kosztów operacyjnych czy rotacji pracowników. Jednak, aby skutecznie wdrożyć politykę czy strategię CSR, niezbędny jest solidny ład organizacyjny.
Norma ISO 26000 określa, że ład organizacyjny ukierunkowany na CSR powinien obejmować m.in.: rozliczalność (w szczególności kierownictwa, transparentność, etyczne zachowanie, poszanowanie interesów interesariuszy, przepisów prawa, międzynarodowych norm zachowania oraz praw człowieka).
Ten efektywny i zrównoważony ład organizacyjny przenika wszystkie obszary działalności firmy, nie ograniczając się jedynie do kierownictwa i procesu decyzyjnego. Stanowi on integralną część kultury organizacyjnej, wspierając rozwój firmy w kierunku odpowiedzialności społecznej.
Aby to osiągnąć, kluczowe jest, aby pracownicy i zewnętrzni interesariusze rozumieli oraz wcielali w życie zasady i wartości, które charakteryzują odpowiedzialne przedsiębiorstwo. Etyczne wytyczne powinny być widoczne w formalnych dokumentach, takich jak misja czy wizja firmy oraz praktykowane na co dzień, aby rzeczywiście oddać ducha odpowiedzialności w działaniu.
Więcej informacji o dyrektywie CSRD znajdziesz na naszej stronie fips.pl w naszych artykułach w zakładce aktualności CSR/ESG.
Jakie wyzwania stoją przed polskimi przedsiębiorstwami?
Mimo pozytywnych kroków, wiele polskich firm stoi przed pewnymi wyzwaniami związanymi z kwestiami ładu organizacyjnego. Oto kilka z nich:
- Brak świadomości
Niektóre firmy wciąż nie dostrzegają pełnego zakresu znaczenia ładu organizacyjnego. Edukacja w tym obszarze jest kluczowa, aby zachęcić przedsiębiorstwa do podejmowania działań zgodnych z etycznymi i zrównoważonymi wartościami.
- Utrzymanie kultury organizacyjnej
Budowanie i utrzymanie kultury organizacyjnej opartej na etyce i przejrzystości może być wyzwaniem, szczególnie w dużych organizacjach o zróżnicowanej strukturze.
- Monitorowanie i wdrażanie zmian
Implementacja nowych procedur i polityk wiążą się z koniecznością monitorowania ich skuteczności i ewentualnej modyfikacji. To wymaga zaangażowania zasobów ludzkich i finansowych.
- Współpraca z dostawcami
Wprowadzanie zasad ładu organizacyjnego nie ogranicza się tylko do działalności wewnętrznej. Firmy muszą również angażować swoich dostawców i partnerów biznesowych w procesy związane z etyką i zrównoważonym rozwojem.
Podsumowanie na temat ładu organizacyjnego w Polskich firmach
Kwestie ładu organizacyjnego w polskich przedsiębiorstwach nabierają coraz większego znaczenia. Firmy coraz bardziej zdają sobie sprawę z roli, jaką odgrywa odpowiedzialne i etyczne podejście w budowaniu trwałego sukcesu. Pomimo wyzwań, polskie firmy podejmują konkretne kroki w kierunku wzmocnienia ładu organizacyjnego, co przyczynia się do budowy lepszej przyszłości biznesowej i społecznej.
IPS wspiera polskie firmy z sektora MŚP
Fundacja IPS w ramach programu Przedsiębiorca Społecznie Odpowiedzialny, koncentruje się na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw poprzez promowanie postawy społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) oraz udostępnianie niezbędnej wiedzy dotyczącej implementacji praktyk CSR.
Zespół Fundacji IPS tworzy konkretne praktyki CSR, oparte na zdobytej wiedzy na temat prowadzonej działalności oraz badaniu obszarów CSR, które są zgodne z strategią biznesową przedsiębiorstwa, potrzebami społeczności lokalnych oraz możliwościami współpracy z instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi. Nasze działania opierają się na wytycznych ISO 26000.
W ramach współpracy zespołu IPS z wieloma ekspertami, przedsiębiorcami, naukowcami oraz przedstawicielami trzeciego sektora, opracowaliśmy darmową publikację, która stanowi drogowskaz w procesie kształtowania modelu odpowiedzialnego zarządzania przedsiębiorstwem z sektora MŚP i uwzględnia nasze lokalne uwarunkowania i krajowe priorytety. Zapisz się na nasz newsletter, a jako prezent powitalny, prześlemy na wskazanego maila naszą autorską publikację “Rola MŚP w budowaniu odpowiedzialnego biznesu w Polsce”.
Masz pytania? Napisz na csr@fips.pl
Sfinansowano ze środków @narodowyinstytutwolnosci w ramach #NOWEFIO @Komitet do spraw Pożytku Publicznego
